سقط جنین پس از انجام IVF (لقاح آزمایشگاهی) به معنای از دست دادن جنین یا پایان حاملگی پیش از موعد بعد از انتقال جنین به رحم است. IVF یک روش کمک باروری است که در آن تخمکها در خارج از بدن زن (در آزمایشگاه) با اسپرمها ترکیب شده و جنینهای تشکیلشده به رحم زن منتقل میشوند.
سقط جنین بعد از آی وی اف چیست؟
سقط جنین به معنی از دست دادن بارداری پیش از هفته بیستم حاملگی است. که میتواند به دلیل مختلفی اتفاق بیفتد. در آی وی اف یا همان لقاح مصنوعی پس از تحریک تخمدانها و برداشت تخمکهای بالغ عمل ، لقاح تخمکها با اسپرمها در آزمایشگاه انجام میشود سپس انتقال یک یا چند جنین به رحم انجام می شود اما پس از انتقال جنین، ممکن است عوامل مختلفی مانند اختلالات کروموزومی، مشکلات رشد جنین یا ناهنجاریهای رحمی موجب سقط جنین و شکست در آی وی اف شوند.
سقط جنین بعد از IVF، مانند سقط جنین در حاملگیهای طبیعی، یک تجربه پیچیده و دردناک است که میتواند به دلایل متعددی اتفاق بیفتد. مدیریت صحیح و پیگیریهای پزشکی میتواند به شناسایی علتهای احتمالی و بهبود نتایج بارداریهای آینده کمک کند.
دلایل سقط جنین بعد از آی وی اف (IVF)
زنانی که سابقه سقط جنین دارند، ریسک تکرار این اتفاق در آنان بیشتر است. علاوه بر این، سبک زندگی نامناسب مانند: سیگار کشیدن، نوشیدن الکل یا مصرف مواد مخدر نیز خطر سقط جنین را افزایش میدهد. در ادامه به برخی از علل احتمالی سقط جنین در زنانی که تحت IVF قرار میگیرند، اشاره شده است:
شرایط پزشکی زمینهای: زنانی که به بیماری های زمینه ای مبتلا هستند اگر برای درمان ناباروری خود از IVF استفاده کنند بیشتر از دیگر زنان مستعد سقط جنین میکند.
عامل سن: احتمال سقط جنین در زنان مسن بیشتر است. زنان بین 35 تا 45 سال 20 تا 35 درصد احتمال سقط جنین دارند و این احتمال در زنانی که از 45 سالگی گذشته اند به 50 درصد افزایش پیدا میکند.
تحریک بالای تخمدان: طبق یک مطالعه، زنانی که در حین انجام مراحل مختلف باروری تحت تحریک تخمدان بیشتری قرار میگیرند، بیشتر در معرض سقط جنین هستند.
سبک زندگی: عادات ناسالم مانند سیگار کشیدن، نوشیدن الکل و مصرف بیش از حد کافئین باعث افزایش خطر سقط جنین می شود.
سلول های کشنده طبیعی: سلول های کشنده طبیعی در بدن ما برای مبارزه با انواع عفونت ها وجود دارند. نظریهای وجود دارد که میگوید این سلول ها در پوشش رحم ممکن است به جنین شما آسیب برساند و حتی ممکن است منجر به سقط جنین شود.
بیشتر بخوانید: کاهش خطر سقط جنین بعد از IVF
علائم سقط جنین بعد از IVF
علائم سقط جنین بعد از IVF همان علائمی است که در یک زن به هنگام سقط جنین به طور طبیعی رخ میدهد. آگاهی در مورد علائم و نشانهها می تواند به مادران باردار کمک کند که اقدامات مراقبت های پزشکی در اسرع وقت پیگیری کنند. این علائم عبارتند از:
- درد شکم
- کمر درد
- گرفتگی
- خونریزی پیشرونده
- ضعف
بیشتر بخوانید: هزینه آی وی اف
چگونگی تشخیص سقط جنین بعد از آی وی اف
مادران باردار باید همواره مراقب عواملی که به سقط جنین میانجامند، باشند. یکی از مهمترین نشانههای سقط جنین بعد از ای وی اف گرفتگی پهلو و دردهای شکمی است. این دردها شدت بسیار زیادی دارند و از حالت طبیعی خود خارج شدهاند. علاوه بر درد ممکن است حالت تهوع یا اسهال نیز اتفاق بیفتد. چنانچه متوجه اسهالهای شدید و خونی بعد از انجام ای وی اف شدید، باید زیر نظر یک پزشک به درمان خود بپردازید.
در برخی مواقع ممکن است لخته خونی بزرگتر از حد متحول و حد مورد انتظار از واژن خارج شود. این لخته خون اگرچه در میان ترشحات واژن دفع خواهد شد اما علامتی برای سقط شدن جنین هم هست. پس به لختههای خون به عنوان یکی از اصلیترین نشانههای سقط جنین بعد از آی وی اف باید توجه ورزید.
نشانههای سقط جنین در ماههای اول بارداری
جنین در ماههای اول رشد زیادی میکند. پس از گذر از ماه اول سقط آن با لختههای خون همراه است. در برخی مواقع مادران دردهای شکمی یا درد پریود را با نشانههای سقط جنین بعد از ای وی اف اشتباه میگیرند. باید توجه داشت که علائم سقط جنین کمی شبیه به علائم پریود هستند اما کاملا مشابه آن نیستند. پس اگر دردهای شکمی شما شدید شد یا گرفتگی پهلو داشتید، باید نگران باشید و هرچه سریعتر به پزشک خود اطلاع دهید.
توصیههای بعد از سقط جنین پس از IVF
تقریباً یک تا دو ماه زمان لازم برای بهبودی بدن یک زن پس از سقط جنین است. با این حال، بهبود عاطفی اغلب طولانی تر و پرهزینه تر است. بنابراین، صبور بودن و تلاش برای حفظ نگرش مثبت در هر زمان ضروری است.
بعد از سقط جنین چه انتظاری باید داشت؟
اکثر زنانی که سقط جنین داشته اند برای باردار شدن مجدد مشکلی ندارند و برای اینکه بتوانند در آینده فرزندان سالمی به دنیا بیاورند نیازی به درمان های خاصی ندارند. با این حال، هنگامی که بیش از یک سقط جنین اتفاق می افتد، که به عنوان سقط مکرر شناخته میشود، پزشک با یک ارزیابی کامل میتواند علل از دست دادن بارداری را مشخص کرده و بهترین جایگزین را برای رسیدن به بارداری کامل پیشنهاد کند.
هنگامی که علت سقطهای مکرر مشخص شود، می توان از درمانهای خاص و شخصی سازی شده استفاده کرد. در مواردی که دلیل سقط جنین کشف نشده است، درمان عمومی مبتنی بر تجویز آسپرین، هپارین و پروژسترون به طور قابل توجهی نتایج را بهبود میبخشد.
علاوه بر این، اگر علت ژنتیکی برای سقط های مکرر وجود داشته باشد، کمک باروری راه حل های جایگزینی برای رسیدن به بارداری ارائه می دهد. به عنوان مثال، یکی از گزینه ها این است که با اهدای تخمک به IVF متوسل شوید یا قبل از انتقال جنین، تشخیص ژنتیکی قبل از لانه گزینی (PGD) را روی جنین انجام دهید.
بیشتر بخوانید: تفاوت بچههای آی وی اف با طبیعی
پیشگیری از سقط جنین بعد از آی وی اف
پیشگیری از سقط جنین بعد از IVF (لقاح آزمایشگاهی) به عوامل مختلف و موثر بر موفقیت حاملگی، بستگی دارد. اگرچه هیچ روش قطعی برای پیشگیری کامل از سقط جنین وجود ندارد، اما با اتخاذ تدابیر و مراقبتهای مناسب میتوان احتمال وقوع آن را کاهش داد. با انجام برخی استراتژیها و اقدامات کلیدی می توان از سقط جنین پس از IVF پیشگیری کرد این اقدامات عبارتند از:
انتخاب جنینهای با کیفیت بالا
استفاده از تکنیکهایی مانند آزمایش کروموزومی (PGT-A) میتواند به شناسایی جنینهای با کروموزومهای سالم کمک کند. این آزمایش میتواند در کاهش خطر ناهنجاریهای ژنتیکی و سقط جنین موثر باشد همچنین انتخاب جنینهای با کیفیت بالا برای انتقال میتواند شانس موفقیت را افزایش دهد.
مدیریت مشکلات رحمی
با انجام آزمایشات برای شناسایی مشکلاتی مانند پولیپها، فیبرومها یا ناهنجاریهای آناتومیک رحم و درمان آنها قبل از IVF در مدیریت و درمان به موقع مشکلات رحمی موثر بوده و تاثیر بسزایی در پیشگیری از سقط بعد از آی وی اف دارد
کنترل سلامت عمومی
مدیریت بیماریهای مزمن مانند دیابت، فشار خون بالا یا اختلالات تیروئید باید به خوبی کنترل شوند. همچنین رعایت رژیم غذایی متعادل و مصرف مکملهای ویتامینی مانند اسید فولیک به حفظ سلامت عمومی و رشد مناسب جنین کمک میکند.
پشتیبانی هورمونی
تجویز هورمونهای لازم برای حمایت از لانهگزینی جنین و حفظ بارداری، مانند پروژسترون، به حفظ حاملگی کمک میکند. این داروها معمولاً پس از انتقال جنین تجویز میشوند.
مراقبتهای پزشکی دقیق
مراجعه منظم به پزشک برای نظارت بر وضعیت بارداری و انجام سونوگرافیهای دورهای برای بررسی رشد و وضعیت جنین و همچنین شناسایی زودهنگام مشکلات احتمالی و اتخاذ اقدامات لازم برای درمان آنها بسیار کمک کننده هستند.
اجتناب از عوامل خطر
اجتناب از مصرف دخانیات، الکل و مواد مخدر و کاهش استرس با استفاده از تکنیکهای مدیریت استرس مانند مدیتیشن، یوگا و تکنیکهای تنفسی بسیار موثر هستند.
پشتیبانی روانی
دریافت مشاوره از متخصصان بهداشت روانی برای کمک به مدیریت استرس و اضطراب که میتواند بر سلامت بارداری تأثیر بگذارد.
بررسیهای پیش از انتقال
آزمایشهای پیش از انتقال و بررسی سلامت رحم و شرایط عمومی قبل از شروع پروسه IVF بسیار موثر هستند.
بیشتر بخوانید : هزینه آی وی اف
سوالات متداول سقط جنین بعد از آی وی اف
بله، درست است که خطر سقط جنین ممکن است در اهدای تخمک کاهش یابد، اگر زن در سن مادری بالا باشد، زیرا از تخمک های اهداکننده جوان استفاده می شود. با این حال، خطر سقط جنین حدود 25٪ است، بنابراین ممکن است رخ دهد.
بله، امکان سقط جنین در درمان IVF با تخمک اهدایی وجود دارد.
ما سقط جنین را به عنوان از دست دادن ناخواسته جنین یا جنین قبل از هفته بیستم بارداری تعریف می کنیم. سقط از دست رفته یا تاخیری با توقف حاملگی بدون بیرون راندن خود به خودی جنین یا جنین مشخص می شود و معمولا بین سه ماهه دوم و سوم بارداری اتفاق می افتد.
مانند سایر انواع سقط جنین، یکی از دلایل اصلی تغییر ژنتیکی یا کروموزومی در رشد جنین است. به همین ترتیب، عفونت ها، اختلالات غدد درون ریز یا هورمونی یا مشکلات در رحم یا دهانه رحم نیز می تواند باعث سقط جنین در هفته های اول بارداری شود.
درصد موفقیت، که به طور معمول در همه کلینیک ها مشابه است، باید قبل از یک مورد بتای منفی، آن را به طور معمول مصرف کنید. زمانی که قبلاً یک شکست لانه گزینی داشته باشیم، یعنی چندین جابجایی جنین با کیفیت خوب و اگر با تشخیص ژنتیکی قبل از لانه گزینی اپلوید آنالیز شوند، از قبل به راهبردهای دیگری فکر می کنیم. بیمار باید تحت مطالعه ترومبوفیلی قرار گیرد، البته کاریوتیپ تعیین کننده است و مطالعه پذیرش آندومتر. بسته به نتایج، هر زمان که با توجه به نتایج تحلیلی توجیه شد، هپارین، آسپرین، داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی، درمان کمکی قرار دهید.
هنگامی که IVF با PGD انتخاب می شود، احتمال کمتری وجود دارد که حاملگی به پایان نرسد. این به این دلیل است که یکی از دلایل اصلی سقط جنین این است که جنین ها به دلیل سن بالای مادر دچار تغییرات کروموزومی می شوند. اگر جنین ها مورد تجزیه و تحلیل ژنتیکی قرار گیرند، تنها جنین هایی منتقل می شوند که سالم هستند و در نتیجه هیچ گونه ناهنجاری ژنتیکی ندارند. به این ترتیب احتمال لانه گزینی و تکامل جنین تا زمان زایمان بیشتر است.
نتیجه گیری
پیشگیری از سقط جنین پس از IVF نیازمند توجه دقیق به انتخاب جنینهای با کیفیت، مدیریت مسائل پزشکی و هورمونی، و مراقبتهای عمومی از سلامت است. اتخاذ تدابیر مناسب در این زمینه میتواند به افزایش شانس موفقیت حاملگی و کاهش خطر سقط جنین کمک کند. مشاوره و پیگیری منظم با متخصصین باروری و پزشکان میتواند به شناسایی و مدیریت عوامل خطر و بهبود نتایج بارداریهای آینده کمک نماید.
چنانچه از طریق آی وی اف باردار شدهاید پس از مشاهده این علائم باید بلافاصله به بهترین دکتر آی وی اف در تهرانمراجعه کرده و شرایط جنین را از این طریق پیگیری کنید.