انواع IUD (آی یو دی) برای جلوگیری بارداری

IUD یا همان دستگاه داخل رحمی ، یکی از روش های طولانی مدت برای پیشگیری از بارداری می باشد ؛ آی یو دی در واقع نام یک ابزار است که درون حفره رحم بانوان قرار می گیرد و طی فرآیندی از بروز بارداری در ایشان جلوگیری می کند. این وسیله که در اشکال متفاوتی موجود است ( معمولا به شکل T) ، از جنس فلز یا پلاستیک بوده و مورد تایید WHO یعنی همان سازمان جهانی بهداشت می باشد. در این مقاله دکتر سوزان پیروان ، بهترین متخصص زنان و ناباروری در تهران در این زمینه مطالبی را در اختیار شما عزیزان قرار داده اند که توصیه می شود با دقت آن ها را مطالعه کنید.

آی یو دی چیست؟

آی یو دی یا “دستگاه داخل رحمی” (Intrauterine Device) یک وسیله کوچک و T شکل است که در داخل رحم قرار می‌گیرد. این وسیله برای جلوگیری از بارداری استفاده می‌شود و می‌تواند تا 10 سال موثر باشد.

عملکرد ای‌یو‌دی بر اساس جلوگیری از تلقیح و تغییرات در رحم و دستگاه تناسلی است. ای‌یو‌دی درون رحم قرار می‌گیرد و می‌تواند تا چند سال موثر باشد. این وسیله توسط پزشک نصب می‌شود و بعد از نصب، شما نیازی به مراقبت روزانه ندارید. ای‌یو‌دی همچنین بعد از برداشتن، بارداری طبیعی را ممکن می‌سازد.

انواع آی یو دی

در دو نوع زیر موجود می باشند :

  آی یو دی هورمونی

روش کار این نوع IUD از این محصول به گونه ای می باشد که وقتی درون رحم جای می گیرند با آزاد کردن مقدار کمی هورمون پروژستین ، مخاط دهانه رحم را غلیظ و ضخیم کرده تا اسپرم نتواند از آن عبور کند و به تخمک برسد همچنین با نازک نمودن پوشش دیواره رحم از لانه گزینی تخمک بارور شده نیز جلوگیری می کند. علاوه بر این ها ، آی یو دی هورمونی می تواند همانند داروهای کنترل بارداری هورمونی ، از تخمک گذاری و رها شدن تخمک از تخمدان ها ممانعت کند. لازم به ذکر است ، این گونه قاعدگی را کم کرده و در برخی از انواع آن حتی چرخه پریودی به طور کامل قطع می گردد. احتمالا طی 3 تا 6 ماه اول پس از کارگذاری این وسیله ، نظم پریودی شما برهم خواهد خورد. میرنا ( Mirena ) ، لیلتا ( Liletta ) و اسکایلا ( Skyla ) از انواع آی یو دی های هورمونی هستند.

 آی یو دی مسی

نوع مسی همانطور که از نام آن پیداست ، با انتشار مقدار کمی مس از لقاح اسپرم و تخمک در رحم جلوگیری می کند. حتی هنگامی که مقاربت محافظت نشده ای اتفاق بیفتد ، اگر تا 5 روز پس از آن ، نوع مسی درون رحم گذاشته شود ، مانع از بارداری می شود. پاراگارد ( Para Gard ) ، TCu380A و CUsafe300 از انواع گونه مسی می باشند.

مکانیزم IUD

• پیشگیری از حرکت اسپرم ها از داخل رحم به طرف لوله های رحم
• جلوگیری از جا به جایی تخم لقاح پیدا کرده به درون رحم
• به وجود آمدن تغییرات بیوشیمیایی و التهابی در درون رحم و نا امن سازی محیط رحم برای لانه گزینی تخم لقاح شده

تاثیر گذاری آی یو دی ها

معمولا بانوانی که قصد پیشگیری از بارداری با IUD در تهران را دارند ، به دنبال روشی موثر ، کم عوارض ، کم دردسر ، طولانی مدت و البته برگشت پذیر می باشند ؛ که این ابزار از همین دست پیشگیری ها می باشند. به همین دلیل آی یو دی روشی پرمخاطب و محبوب در بین روش های کنترل بارداری به شمار می آید. میزان موفقیت و تاثیر گذاری این پروسه ، بالای 99 درصد تخمین زده شده است.

مناسب ترین کاندیدای استفاده از دستگاه آی یو دی چه کسانی هستند ؟

• تمامی بانوانی که معاینه بالینی را انجام داده اند و موارد منع استفاده در آن ها دیده نشده است.
• کسانی که یکبار یا بیشتر زایمان داشته اند و همچنین آنهایی که زایمان نداشنه اند در شرایط ویژه از IUD بخصوصی استفاده می شود.
• زنانی که به علت های پزشکی منع استفاده از قرص های ضدبارداری دارند.
• افرادی که بجای مصرف روزانه دارو ترجیح به استفاده از روش های دیگر دارند.

مزایای و معایب IUD

امتیازاتی که در روش کارگذاری آی یو دی وجود دارد به شرح زیر می باشد :

1. یک روش موثر و طولانی مدت ( برخی 5 ساله و برخی 10 ساله ) به منظور پیشگیری از بارداری است.
2. برگشت پذیر بوده و بلافاصله پس از خروج امکان باروری وجود دارد.
3. دارای کمترین عوارض نسبت به دیگر روش های بارداری است.
4. نیازی به یادآوری روزانه یا ماهانه ندارد.
5. در دوران شیردهی قابل استفاده می باشد.
6. در مقاربت جنسی تداخلی ایجاد نمی کند.

معایبی که می توان برای آی یو دی برشمرد عبارت است از :

• این وسیله حتما باید توسط متخصص زنان مجرب برای کاشت IUD در تهران جایگذاری شود.
• به هنگام قرار دادن این ابزار ممکن است کمی درد احساس شود.
• بهم ریختگی پریودی برای 3 تا 6 ماه پس از کاشت آی یو دی امکان پذیر است.
• درد احتمالی در ناحیه شکم و کمر برای چند روز بعد از جایگذاری آن به وجود می آید.
• ممکن است به صورت خود به خودی از رحم خارج شود.
• شخص باید به منظور کنترل آی یو دی کارگذاری شده به صورت دوره ای معاینه شود.

فیلم روش انجام آی یو دی در تهران توسط دکتر پیروان

عوارض IUD

عوارض آی یو دی بسیار به ندرت اتفاق می افتد اما در صورت بروز باید حتما به متخصص زنان و زایمان مجرب در تهران مراجعه نمایید. در ادامه به این عوارض احتمالی اشاره می کنیم :

• افزایش خونریزی و درد دوران قاعدگی برای مدت بیش از 3 ماه
• ترشحات زیاد و غیرطبیعی واژن
• استفراغ و تب یا لرز بدون دلیل
• خستگی یا درد در عضلات
• حساسیت زیاد به لمس
• گرفتگی و درد شکمی

چه کسانی نمی توانند از آی یو دی استفاده کنند ؟

موارد منع استفاده از این وسیله به شرح زیر است :

• بانوانی که رحم غیرنرمال دارند.
• کسانی که هنوز بچه دار نشده اند.
• بانوانی که به بیماری ویلسون مبتلا هستند.
• زنانی که باردارند یا مشکوک به بارداری اند.
• طبق گفته های دکتر پیروان بهترین دکتر زنان برای کاشت IUD در تهران ، افرادی که سابقه عفونت لگن ( STI ) داشته اند نباید از آن استفاده کنند.
• بانوانی که دارای خونریزی های بی دلیل رحم هستند.
• بانوانی که دچار اختلال در سیستم ایمنی بدنشان می باشند.
• افرادی که به مس حساسیت دارند. ( برای استفاده از آی یو دی مسی )
• افرادی که دارای پریودهای شدید با دفع لخته خون می باشند یا آنمی شدید دارند.

آی یو دی و حاملگی خارج از رحم

استفاده از این دستگاه به طور عمده احتمال حاملگی خارج از رحم را بیشتر نمی کند. اما اگر با استفاده از این متد فرد باردار شود ، ریسک حاملگی خارج از رحم بیشتر است. بنابراین در زنانی که از این روش استفاده می کنند و در دوره پریودی آن ها تعویقی رخ داده است بهتر است به متخصص زنان مراجعه کنند.

IUD چگونه در رحم جایگذاری می شود ؟

با توجه به سوالات بسیار زیاد خانم ها در رابطه با نحوه جایگذاری آی یو دی ، ما در ذیل توضیحات دقیق و مرحله به مرحله ای را در این رابطه خدمت تان ارائه کرده ایم :

• پزشک با پرسش از خود فرد و انجام تست های مربوطه، از عدم بارداری فرد اطمینان حاصل می کند.
• دکتر باید از عدم ابتلای فرد به عفونت واژینال مطمئن باشد؛ اگر فرد دچار عفونت بود ابتدا تحت درمان قرار گرفته و بعد از بهبودی کامل برای او IUD جایگذاری می شود.
• جایگذاری باید در روزهای آخر ایام قاعدگی صورت بگیرد، زیرا دهانه رحم در این دوران بازتر می باشد و این امر موجب می شود تا جایگذاری آن راحت تر باشد.
• متخصص زنان به عنوان اولین اقدام، اسپکولوم را جایگذاری می نماید.
• در مرحله بعدی آی یو دی به درون رحم برده شده و در محلی مناسب جایگذاری می شود.

لازم به ذکر است که انجام این روند دردناک نبوده و همچون سایر معاینات مخصوص به زنان می باشد. بعد از قرار دادن IUD احتمال بروز انقباضات رحمی و کرامپ ها وجود دارد که توصیه دکتر سوزان پیروان ، متخصص زنان و ناباروری در تهران ، در چنین شرایطی مصرف مسکن می باشد.

خاصیت پیشگیری از بارداری چه زمانی بعد از جایگذاری IUD آغاز می گردد ؟

اثرگذاری و عملکرد نوع مسی از همان ثانیه اول جایگذاری آغاز می گردد. این در حالی است که بعد از جایگذاری گونه هورمونی به 7 روز برای شروع اثرگذاری و عملکرد آن زمان نیاز است. لازم به ذکر است که چنانچه تعبیه آی یو دی در زمان تخمک گذاری باشد، باید به مدت 7 روز برای پیشگیری از روش دیگری استفاده شود.

اولین پریود بعد از گذاشتن IUD

تجربه اولین پریود بعد از گذاشتن IUD می‌تواند برای هر فرد متفاوت باشد. در 3 تا 6 ماه اول بعد از گذاشتن IUD، لکه‌بینی و خونریزی نامنظم طبیعی است. بعد از 6 ماه، چرخه قاعدگی شما باید به حالت عادی برگردد. لازم است اگر بعد از 6 ماه پریود شما به حالت عادی برنگشت، به پزشک مراجعه کنید.  به طور کلی، این تجربه به دو عامل اصلی بستگی دارد:

• IUD هورمونی: این نوع IUD هورمون پروژسترون را آزاد می‌کند که می‌تواند باعث موارد زیر شود:
  • پریودهای سبک‌تر و کوتاه‌تر
  • لکه‌بینی یا خونریزی نامنظم
  • قطع کامل پریود در برخی افراد
•  IUD مسی: این نوع IUD هورمون آزاد نمی‌کند و ممکن است باعث موارد زیر شود:
  • پریودهای سنگین‌تر و طولانی‌تر
  • لکه‌بینی یا خونریزی نامنظم
  • درد و گرفتگی عضلات بیشتر

سابقه قاعدگی قبل از گذاشتن IUD   

• افرادی که قبل از IUD پریودهای خفیف داشتند: احتمال بیشتری برای قطع کامل پریود یا تجربه پریودهای بسیار سبک‌تر دارند.
• افرادی که قبل از IUD پریودهای سنگین داشتند: ممکن است پریودهای سنگین‌تر و طولانی‌تر را بعد از IUD تجربه کنند.

نکاتی برای اولین پریود بعد از IUD:

• از پد یا تامپون برای جذب خونریزی استفاده کنید.
• برای درد و گرفتگی عضلات، داروهای مسکن بدون نسخه مانند ایبوپروفن یا استامینوفن مصرف کنید.
• اگر خونریزی شدید یا لخته شدن خون را تجربه کردید، به پزشک مراجعه کنید.

بهترین ای یو دی کدام است؟

بهترین IUD برای شما به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله:

• نیازهای شما: آیا به دنبال روشی برای جلوگیری از بارداری هستید یا برای درمان خونریزی شدید قاعدگی؟
• سابقه پزشکی شما: آیا سابقه عفونت لگنی یا بیماری التهابی لگن (PID) دارید؟
• سبک زندگی شما: آیا مجرد هستید یا متاهل؟ آیا فرزند دارید؟
• ترجیحات شخصی شما: آیا IUD هورمونی می‌خواهید یا IUD مسی؟

برخی از محبوب‌ترین IUD ها عبارتند از:

•  Mirena: IUD هورمونی که تا 7 سال موثر است.
•  Kyleena: IUD هورمونی که تا 5 سال موثر است.
•  Paragard: IUD مسی که تا 10 سال موثر است.

برای انتخاب بهترین IUD برای خود، باید با پزشک خود صحبت کنید. پزشک شما می‌تواند به شما کمک کند تا مزایا و معایب هر نوع IUD را در نظر بگیرید و بهترین گزینه را برای شما انتخاب کنید.

رابطه جنسی بعد IUD

استفاده از ای‌یو‌دی برای جلوگیری از بارداری هیچ تأثیری بر روابط جنسی ندارد. شما می‌توانید بعد از نصب ای‌یو‌دی، به طور طبیعی رابطه جنسی داشته باشید. ای‌یو‌دی درون رحم قرار دارد و تأثیر مستقیمی بر عملکرد جنسی یا لذت جنسی ندارد. با این حال، برخی از زنان ممکن است حساسیت یا درد کمی در اثر نصب یا حرکت ای‌یو‌دی تجربه کنند. در صورتی که برای شما مشکلی پیش آید یا نگران هستید، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید تا مشکل را بررسی و راهنمایی لازم را ارائه دهد.

سخن آخر

قبل از استفاده از ای‌یو‌دی، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید تا بررسی کاملی از وضعیت شما انجام داده و بهترین روش جلوگیری از بارداری برای شما را تعیین کند. ای‌یو‌دی برای بسیاری از زنان موثر است، اما همچنین نیاز به نظارت و پیگیری منظم از طرف پزشک دارد تا مطمئن شوید که وسیله به درستی در رحم قرار دارد و هیچ عوارض جانبی جدی رخ نداده است.

سوالات متداول در رابطه با آی یو دی و پاسخ دکتر پیروان