میکرواینجکشن چیست؟ مزایا و معایب آن

میکرواینجکشن یک تکنیک صد ساله است که با تزریق داخل سیتوپلاسمی اسپرم (ICSI) به عنوان یکی از تکنیک های کمک به درمان ناباروری استفاده می شود. ICSI مخفف Intracytoplasmic Sperm Injection است. این تکنیک به ما اجازه می دهد تا بهترین اسپرم را برای قرار دادن آن در داخل سوزن میکرواینجکشن انتخاب کنیم. تزریق داخل سیتوپلاسمی اسپرم نوعی از لقاح آزمایشگاهی است که شامل تزریق مستقیم یک اسپرم منفرد به تخمک با استفاده از یک میکروسکوپ با وضوح بالا مجهز به میکرومانیپلاتور است.

میکرواینجکشن اصطلاحی است که به روش کمک بارداری ICSI ( ایکسی ) می گویند و این متد جزء جدید ترین تکنیک های درمان ناباروری در زنان و مردان می باشد. روش های کمک بارداری که در اصطلاح پزشکی به آن ART ( assisted Reproductive Techniques ) می گویند مناسب زوج هایی است که با داشتن رابطه جنسی بدون محافظت طی 6 ماه تا یک سال قادر به حاملگی نشده اند در این مقاله با دکتر پیروان بهترین متخصص ناباروری همراه باشید تا اطلاعات جامع و کاملی به دست آورید.

این افراد باید نزد بهترین متخصص زنان و زایمان رفته و با داشتن جلسات مشاوره و انجام آزمایشات تجویز شده توسط پزشک معالج روشی مناسب جهت باردار شدن برای آن ها انتخاب گردد.نظر خانم دکتر سوزان پیروان ، متخصص نازایی در تهران را میتوانید در ادامه بخوانید. بهتر است بدانید علت نازایی زوج ها تنها مربوط به بانوان نبوده و در مواردی ، این مردان هستند که عامل ناباروری می باشند. روش اینجکشن به عنوان یکی از تکنولوژی های نوین برای درمان ناباروری در آقایان بوده که گاهی در کنار روش IVF انجام می گیرد.

در یک چرخه کلاسیک IVF، تخمک ها پس از بازیابی با قرار دادن در یک لوله آزمایش با سلول های اسپرم بارور می شوند. بنابراین، لقاح به طور طبیعی در انکوباتور اتفاق می افتد.

با این حال، معمولاً در طول فرآیند لقاح در موارد ناباروری شدید مردان به کمک نیاز است. میکرواینجکشن (تزریق داخل سیتوپلاسمی اسپرم) روش مهمی است که برای حل این مشکل ایجاد شده است. با استفاده از یک سوزن شیشه ای کوچک، شامل تزریق یک اسپرم به هر تخمک است.

این روش زیر میکروسکوپ در محیط آزمایشگاهی انجام می شود. در این روش میزان لقاح تخمک بسیار بالاست.

چه کسانی برای میکرواینجکشن (ICSI) مناسب هستند؟

میکرواینجکشن را می توان در تمام چرخه های IVF استفاده کرد زیرا میزان موفقیت را به میزان قابل توجهی افزایش می دهد. با این حال، به ویژه در موارد زیر توصیه می شود:

• اگر اختلال شدید اسپرم وجود داشته باشد
• اگر سلول های تخمک از کیفیت کافی برخوردار نباشند
• در زنان در سنین بالا
• در چرخه هایی که احتمال لقاح کم تخمین زده می شود
• اگر روش های کلاسیک IVF نتایج موفقیت آمیزی به همراه نداشته باشد

هنگامی که اسپرم با روش‌های بیوپسی بیضه استخراج می‌شود، استفاده از روش میکرواینجکشن انتخاب خوبی خواهد بود.

میکرواینجکشن چگونه انجام می شود؟

میکرواینجکشن روی یک میکروسکوپ معکوس که با میکرومانیپولاتورها سازگار است انجام می‌شود که به اسپرم اجازه می‌دهد در لوله‌های بسیار نازکی که در آن جذب یا انباشته می‌شوند، حرکت کنند. میکرومانیپولاتورها از سیستمی تشکیل شده اند که به صورت میکروسکوپی حرکات اسپرم را کنترل می کند.

میکرواینجکشن با کاتترهای مخصوصی که برای استخراج اسپرم منفرد مناسب است انجام می شود تا بدون آسیب رساندن به سلول تخمک به داخل سلول تزریق شود. در طی فرآیند میکرو تزریق، مرحله میکروسکوپ برای اطمینان از عدم تغییر ناگهانی دما یا pH محیط تنظیم می شود

این روش زمانی انجام می شود که یک اسپرم منفرد به سلول تخمک تزریق شود. برای انجام این کار، اسپرم ها در مجموعه ای قرار می گیرند که در آن میکرواینجکشن انجام می شود. قطره‌های اسپرم از محلول غلیظ‌تری تشکیل شده‌اند که حرکت آن‌ها را کند می‌کند و استفاده از آن‌ها را آسان‌تر می‌کند. اسپرمی که از نظر مورفولوژیکی طبیعی و زنده است از قطره هایی که اسپرم در آن وجود دارد استخراج می شود و بی حرکت می شود. سپس، یک تغییر ایجاد می شود و لقاح امکان پذیر می شود.

پس از بارور شدن تخم ها در محیط های مخصوص رشد جنین داده می شود. این کشت جنین می تواند از 3 تا 5 روز طول بکشد. در طول زمان ردیابی کشت جنین برای بررسی رشد آن و تعیین بهترین کیفیت برای انتقال و یا انجماد انجام می شود.

در روز 3 یا 5 جنینی، یک یا دو جنین با بهترین کیفیت به رحم مادر منتقل می شود. برای این روش از یک کاتتر بسیار نازک که از طریق واژینال وارد رحم می شود و در نهایت جنین ها تحت کنترل سونوگرافی قرار می گیرند، استفاده می شود. این فرآیند بدون درد است و نیازی به بیهوشی ندارد. جنین های با کیفیت خوب باقی مانده باید در حالت انجماد نگهداری شوند.

تفاوت میکرواینجکشن با IVF چیست؟

IVF یکی از فناوری های کمک باروری است که در مواردی که تولیدمثلی به طور طبیعی انجام نمی شود قابل انجام است. با روش درمان ناباروری با آی وی اف که شامل مراحل زیادی است، احتمال بچه دار شدن بسیار زیاد است.

از سوی دیگر، میکرواینجکشن پیشرفت مهمی است که در شرایطی انجام می شود که در یک چرخه کلاسیک IVF نمی توان به نتیجه موفقیت آمیزی دست یافت. هر تخمک به صورت جداگانه بارور می شود.

IVF یک روش درمانی پزشکی است و میکرواینجکشن مرحله ای است که برای دستیابی به نتیجه قطعی تر انجام می شود.

در فرآیند لقاح آزمایشگاهی، حدود 100 تا 150 هزار اسپرم در اطراف هر تخمک باقی می‌ماند و انتظار می‌رود یکی از این اسپرم‌ها به تنهایی تخمک را بارور کند، در حالی که در میکرواینجکشن، لقاح با یک اسپرم تضمین می‌شود.

میکرواینجکشن در مواردی که روش‌های IVF معمولی با شکست مواجه می‌شوند یا در موارد ناباروری شدید مردانه استفاده می‌شود. در برخی از کلینیک ها، میکرواینجکشن برای تمام تخمک های به دست آمده انجام می شود تا لقاح تخمک به شانسی سپرده نشود.

چه زمانی از میکرواینجکشن استفاده می شود؟

این تکنیک کمک باروری بسیار پیچیده است مه باید توسط بهترین متخصص ناباروری زمانی استفاده شود که تعداد اسپرم بسیار کم باشد یا زمانی که اسپرم قادر به نفوذ به تخمک نیست. برای این روش تخمک های بیمار پس از تحریک کنترل شده تخمدان استخراج می شود تا متعاقباً یک اسپرم به تخمک تزریق شود.

به طور کلی کاربرد های میکرو اینجکشن در موارد زیر است:

• عقیمی مردانه
• تعداد اسپرم به شدت پایین
• تحرک کم اسپرم یا فقدان کامل تحرک
• تعداد زیاد اسپرم غیر طبیعی
• عدم وجود کامل اسپرم در انزال به دلیل انسداد
• عدم وجود کامل اسپرم در انزال به دلیل اختلال در تولید اسپرم در بیضه
• اختلال در عملکرد انزال
• عدم موفقیت در بارداری پس از چندین دوره IVF استاندارد.

• وجود سطوح بالای آنتی بادی های ضد اسپرم
• عقیمی زنان
• ناباروری طولانی مدت
• چندین دوره ناموفق آمیزش به موقع یا لقاح مصنوعی.
• عدم انجام IVF استاندارد در سیکل قبلی.
• برای ناتوانی در بارور شدن پس از IVF استاندارد.
• بلوغ تخمک در شرایط آزمایشگاهی
• میکرواینجکشن تخمک منجمد شده

مزایا میکرو اینجکشن

به لطف این تکنیک، مردانی که تعداد اسپرم بسیار کم دارند یا اسپرمی در منی ندارند، می توانند با اسپرم بسیار کمی که از بیضه هایشان به دست می آید، بچه دار شوند. هیچ تفاوتی بین روش های لقاح آزمایشگاهی یا میکرواینجکشن از نظر درمان و سایر روش های اعمال شده برای زن وجود ندارد. تفاوت به این دلیل است که فرآیند انجام شده در آزمایشگاه پس از فرآیند جمع آوری متفاوت است.

کاندیدای مناسب جهت انجام میکرواینجکشن

تکنیک تزریق درون ‌سیتوپلاسمی اسپرم در شرایطی که مرد دچار مشکلات زیر باشد پیشنهاد می گردد:

• تعداد اسپرم کم باشد.
• تحرک اسپرم آهسته باشد.
• اسپرم دارای شکل غیرطبیعی باشد.
• لوله هدایت کننده منی دچار مشکل باشد.
• مرد قبلا عمل وازکتومی انجام داده باشد.
• همچنین در مواردی که زوج ها برای بارداری از روش IVF استفاده کرده اند اما مشکلی در روند لقاح وجود داشته است نیز می توان از تکنیک مذکور بهره برد.

مراحل انجام میکرواینجکشن

 ICSI طی مراحلی از قبیل جمع آوری اسپرم ، تحریک تخمدان ، تخمک گیری ، تلقیح و باروری و انتقال نطفه انجام می شود که در ادامه هر یک از مراحل فوق را توضیح می دهیم:

• جمع آوری اسپرم

در این مرحله از میکرواینجکشن در تهران باید اسپرم سالم از مرد دریافت شود. در درجه اول با گرفتن نمونه از مرد اسپرم مورد نیاز بدست می آید ولی چنانچه اسپرم سالمی در نمونه موجود نبوده یا به هرعلت مرد قادر به انزال برای تولید نمونه نباشد پزشک توسط عمل جراحی میکرو اقدام به گرفتن اسپرم از بیضه یا مجاری حامل آن می کند. عمل میکرو معمولا تحت بی حسی موضعی انجام شده و نقاهت پس از آن تقریبا بین 24 تا 48 ساعت می باشد. تنها نکته ای که باید مورد توجه قرار گیرد این است که پس از انجام عمل میکرو حدود 10 روز نباید فعالیت های شدید فیزیکی انجام دهید. (اگر پزشک به کمک عمل میکرو نیز نتواند موفق به دریافت اسپرم سالم شود ممکن است استفاده از اسپرم اهدایی را به منظور بارداری پیشنهاد دهد که در کشورهای خارجی مورد استفاده است) چنانچه بازیابی اسپرم قبل از آماده سازی تخمک باشد ، اسپرم بدست آمده باید تا زمان محیا شدن تخمک منجمد شود.

• تحریک تخمدان

دستگاه تناسلی زنان به طور طبیعی هر ماه یک تخمک تولید می کند. برای انجام روش میکرواینجکشن به منظور بالا بردن شانس لقاح نیاز به چندین تخمک بالغ و مطلوب می باشد به همین خاطر پزشک اقدام به تجویز داروهای باروری مثل قرص کلومیفن یا تزریق گنادوتروپین برای تحریک تخمدان ها و افزایش تولید تخمک ها می کند. طی این پروسه ، زن با انجام آزمایش خون و سونوگرافی تحت نظارت پزشک بوده و میزان تولید تخمک و کیفیت آن ها مورد بررسی قرار می گیرد، در شرایطی که تعداد آن ها مورد قبول باشد تخمک ها از بدن زن خارج می گردد.

• تخمک گیری در روند میکرواینجکشن

پس از این که پزشک نسبت به تولید تخمک های بالغ در فولیکول های تخمدان (فولیکول کیسه ای پر از مایع است که تخمک در آن رشد کرده و بالغ می شود ) اطمینان خاطر کسب نمود ، مرحله بعدی یعنی بازیابی تخمک اتفاق می افتد.

برداشتن تخمک از تخمدان توسط جراحی ساده ای به نام آسپیراسیون فولیکول انجام می گیرد. طی این عمل بهترین متخصص زنان تهران با استفاده از سونوگرافی ترانس واژینال ، سوزنی مخصوص را از طریق واژن به این کیسه های حاوی تخمک رسانده و با کمک دستگاه مکشی که به سوزن متصل است ، تخمک و مایع هر فولیکول را خارج می کند ( پانکچر اصطلاحی است که به این کار می گویند ). عمل آسپیراسیون فولیکول تحت بی حسی موضعی یا بیهوشی کوتاه مدت انجام می شود. این نکته نیز قابل ذکر است که در مواردی عمل تخمک گیری از طریق لاپاراسکوپی اتفاق می افتد.

• تلقیح و باروری

اکنون که اسپرم سالم و تخمک بالغ در دسترس است باید عمل لقاح و تزریق اسپرم درون تخمک صورت پذیرد. طی این فرایند یک عدد اسپرم به درون هر یک از تخمک ها تزریق شده و آن ها را در آزمایشگاه تحت شرایط ویژه ای نگهداری می کنند تا درصورت تشکیل لقاح و تقسیم سلولی ، نطفه بدست آمده را به بدن زن منتقل کنند. چنانچه کیفیت نطفه های بدست آمده عالی باشد تعدادی از آن ها با رضایت زوجین فریز می گردد تا در صورت لزوم برای بارداری های بعدی از آن ها استفاده شود.

• انتقال نطفه

مرحله آخر انتقال نطفه به درون رحم زن می باشد که طی 3 تا 5 روز پس از عمل باروری تخمک انجام می گیرد. در این مرحله پزشک با در نظر گرفتن سن زن و عواملی دیگر تصمیم می گیرد بین 1 تا 5 نطفه را با استفاده از لوله ای نازک به نام کاتتر ، از طریق کانال واژن و دهانه رحم به درون آن هدایت کند. در شرایطی که نطفه به دیواره رحم بچسبد و رشد کند حاملگی رخ داده و میکرواینجکشن موفق بوده است.

میزان موفقیت میکرواینجکشن :

در این متد دارا بودن اسپرم های موجود به تعداد تخمک های بالغ به طور یکسان ، کافی خواهد بود. اگر این روش با اسپرم منی که حالت متحرک دارد و شکل و ظاهری طبیعی را دارا می باشد ، تقریبا درصد لقاح و باروری تخمک ها نزدیک به 80 درصد خواهد بود. اما در مواردی که اسپرم متحرک در مایع منی موجود نباشد و به عبارتی اسپرم ها با روند جراحی میکرواینجکشن از بیضه ها دریافت گردیده باشد طبیعتا میزان موفقیت کاهش می یابد.

جنسیت در روند مذکور :

جنسیت نوزاد به وسیله کروموزوم جنسی که به وسیله اسپرم انتقال یافته مشخص خواهد شد. طبیعتا اگر اسپرم دارای کروموزوم X باشد ، نوزاد دختر است و در غیر اینصورت جنین پسر خواهد بود. به سبب اینکه در موقع انتقال اسپرم احتمال انتخاب هریک از کروموزوم های گفته شده وجود ندارد ، در نتیجه جنسیت فرزند شما قابل پیش بینی نخواهد بود.

دلایل استفاده از میکروانجکشن

• وجود اختلال شدید اسپرم
• پایین آمدن کیفیت تخمدان
• میزان کم تخمک در بانوان
• نزدیکی خانم ها به دوران یائسگی
• در مواقعی که نرخ لقاح کمتر از حد انتظار است
• در شرایطی که با استفاده از روش IVF لقاح صورت نگرفته است.

معایب عمل میکرواینجکشن 

بایستی بدانید که ، استفاده از این روش حتی در صورت وجود تنها یک عدد اسپرم نیز امکان پذیر است. همچنین در شرایط فقدان لوله های رحمی هم هیچگونه منعی در ارتباط با استفاده از این روند وجود ندارد. می توان قیمت نهایی بالای این پروسه و همچنین زمان مورد نیاز بیشتری به نسبت دیگر فرآیند مورد نیاز دارد را می توان به عنوان دو نمونه از معایب این پروسه ذکر کرد. در ضمن در میکرواینجکشن امکان چند قلو زایی و سندروم بیش از حد تخمدان نیز ممکن است. در نتیجه بایستی قبل از اقدام به این روش با پزشک زنان مشاوره ژنتیک داشته باشید تا هرگونه احتمال شکست و ناموفق بودن پروسه از بین برود. با توجه به مرحله تحریک تخمدان ها که از اقدامات اولیه به شمار می رود. عمدتا عارضه هایی مانند ، سردرد ، ترشحات واژنی و حساسیت در سینه ها ممکن است پدید بیاید. در این گونه مواقع نیازمند صلاحدید پزشکی خواهید بود.

هزینه میکرواینجکشن در تهران

تفاوت هایی در قیمت میکرو تزریق در سیستم های قیمت گذاری با توجه به مرکز بهداشتی که در آن عمل انجام می شود وجود دارد. از آنجایی که همراه با چرخه IVF ارزیابی می شود، دانستن هزینه کل درمان به جز قیمت تکی مفیدتر خواهد بود.

قیمت نهایی این روند متاثر از یکسری علل است که بر مقدار قیمت عمل تاثیر می گذارد. عواملی همچون ، دارو ، انجام یکسری کارهای تشخیصی در جهت ناباروری ، دستمزد دکتر ، هزینه جراحی و کاشت و غیره. هر فرد به دلایل متفاوتی نابارور به حساب می آید و این میزان تفاوت موجب شده است که دستورات پزشک برای همه به طور یکسان تجویز نشود ، برای فردی دوره تشخیص نازایی کوتاه است و فورا روش درمانی آغاز می گردد و برای دیگری برعکس است. اقدامات لازم جهت تعیین و تایید نابارور بودن خانم که شامل سونوگرافی ،ویزیت های مکرر ، آزمایش های مورد نیاز همگی از فاکتور های موثر برای تایید نازایی شخص است. به همین دلیل بهتر است برای اطلاع دقیق از هزینه عمل میکرواینجکشن به دکتر مراجعه کرده و بعد از معاینات لازم نرخ نهایی این عمل را به دست آورید.

کلام آخر

چرخه IVF از مراحل اساسی مانند القای تخمک گذاری، بازیابی تخمک، استخراج اسپرم، لقاح و انتقال جنین تشکیل شده است. میکرواینجکشن بلافاصله پس از بازیابی تخمک و اسپرم انجام می شود. میکرواینجکشن روشی است که در فرآیند لقاح نقش دارد. در صورت موفقیت آمیز بودن، مرحله انتقال جنین آغاز می شود.

سوالات متداول میکرواینجکشن

• آیا هر تخمک بارور خواهد شد ؟

در روند تزریق درون ‌سیتوپلاسمی اسپرم  تنها تخمک های بالغ منتقل می شوند. با این وجود هر تخمک بالغ احتمال باروری ندارد.

• انجام روند فوق چقدر طول می کشد ؟

در متد میکرواینجکشن ، یک اسپرم به یکی از تخمک های بالغ بعد از تحریک تخمدان ها در درمان IVF منتقل می شود. این پروسه عمدتا وابسته به تعداد تخمک های بالغ حدودا 10 الی 20 دقیقه به طول می انجامد.

• این روش در چه شرایطی ممکن است صورت بگیرد ؟

این متد عمد تا برای زوج هایی که تعداد اسپرم همسر ناکافی و یا از نظر تحرک درصد رضایت بخشی را ندارد و یا در آن دسته از بانوانی که میزان تخمک کمی را جهت باروری دارا هستند در نتیجه از روش لقاح آزمایشگاهی بهره خواهند برد.