هزاران زن هر ساله تحت درمان های باروری از جمله ای وی اف ( IVF) قرار می گیرند و بی خطر بودن آن در طول زمان ثابت شده است. با این حال، در موارد بسیار نادر، ممکن است عوارض آی وی اف وجود داشته باشد که می تواند جدی باشد.
شش عارضه نادر درمان IVF
عموما خطرات و عوارض درمان ناباروری با روش درمان ناباروری با IVF در این شش زمینه شناسایی می شود:
- داروها
- بازیابی تخمک
- انتقال جنین
- حاملگی چند قلویی
- نقائص هنگام تولد
- سقط جنین و حاملگی خارج از رحم
مهم است که به یاد داشته باشید که این عوارض آی وی اف نادر هستند و بهترین متخصص نا باروری شما را از نزدیک تحت نظر خواهد گرفت و از تمام تجربیات و تخصص خود برای جلوگیری از بروز هر یک از آنها برای شما استفاده خواهد کرد.
عوارض داروهای IVF
داروهایی که برای تحریک تخمدان استفاده می‌شوند عوارض جانبی خفیفی برای برخی از زنان دارند، از جمله کبودی و درد خفیف در محل تزریق، سردرد، ناراحتی معده و نوسانات خلقی. یکی دیگر از عوارض جانبی سندرم تحریک بیش از حد تخمدان (OHSS) است. این زمانی اتفاق می‌افتد که تخمدان‌ها فولیکول‌های زیادی تولید می‌کنند و ممکن است مایع از رگ‌های خونی به داخل حفره شکمی و ریه‌ها نشت کند.
معمولا این حالت از عوارض آی وی اف خفیف است و بدون درمان خود به خود برطرف می شود. در موارد شدید OHSS می‌تواند منجر به بزرگ شدن تخمدان‌ها، کم آبی بدن و مقادیر زیادی مایع در ریه‌ها و شکم شود.
در کمتر از یک درصد از زنانی که تحت بازیابی تخمک و در مان ناباروری با آی وی اف قرار می گیرند، OHSS می تواند منجر به لخته شدن خون و نارسایی کلیه شود. این یکی از دلایلی است که بیمارانی که گنادوتروپین مصرف می کنند برای نظارت، مکرر مراجعه می کنند تا مطمئن شوند که این اتفاق نمی افتد. پزشکان باروری می توانند مقدار داروهای تجویز شده را تعدیل کنند یا در صورت مشاهده نشانه ای از مشکل احتمالی، رژیم دارویی را تغییر دهند.
عوارض آی وی اف در بازیابی تخمک
پس از رسیدن تخمک ها، بیمار برای بازیابی تخمک به مرکز باروری مراجعه می کند، معمولاً 10 تا 14 روز پس از شروع چرخه. معمولاً تحت آرام‌بخش قرار می گیرند. برای بازیاتبی تخمک بهترین متخصص زنان با استفاده از سونوگرافی واژینال، سوزن را به تخمدان وارد میکند تا تخمک را خارج کند. در این مرحله در عوارض IVF ممکن است در حین یا بعد از این روش، احساس ناراحتی خفیف تا متوسطی داشته باشید، بسیار شبیه به حالتی که با پاپ اسمیر احساس می کنید.
در موارد نادر، ممکن است خونریزی بیش از حد از تخمدان ها یا آسیب به اندام های نزدیک به تخمدان، مانند مثانه، روده یا رگ های خونی در عوارض آی وی اف وجود داشته باشد.
اگر آسیب شدید باشد، ممکن است نیاز به تزریق خون یا جراحی برای ترمیم آسیب باشد. عوارض دیگر آی وی اف عفونت لگن است که باز هم، این بسیار نادر است، اما زنانی که قبلا عفونت های لگنی داشته اند بیشتر در معرض خطر این عارضه هستند.
عوارض IVF در حین انتقال جنین
هنگامی که جنین ها منتقل می شوند، یک اسپکولوم (چیزی فلزی که متخصص زنان در طول معاینه لگن از آن استفاده می کند) در واژن قرار می گیرد و جنین ها با استفاده از کاتتر داخل رحم قرار می گیرند. برخی از زنان هنگامی که کاتتر از طریق دهانه رحم وارد می شود، گرفتگی خفیف را تجربه می کنند.
عوارض آی وی اف بارداری چند قلویی
پزشک در مورد احتمال چند قلو زایی با شما صحبت خواهد کرد و شما با هم تصمیم خواهید گرفت که چند جنین را منتقل کنید. بدیهی است که اگر فقط یک جنین را انتقال دهید، خطر داشتن بیش از یک نوزاد بسیار کاهش می یابد و شانس بهتری برای داشتن یک نوزاد سالم و بارداری کم عارضه و بدون عوارض آی وی اف برای مادر به ارمغان می آورد. با این حال، انتقال انتخابی تک جنین (eSET) در همه موارد IVF نشان داده نمی‌شود و اگر کاندید مناسبی برای آن نباشید، ممکن است شانس باردار شدن شما را به میزان قابل توجهی کاهش دهد. تعداد جنین هایی که باید منتقل شوند به سن بیمار زن و سایر عوامل بستگی دارد.
عوارض آی وی اف هنگام تولد
در عوارض آی وی اف خطر نقص مادرزادی در نوزادان IVF نسبت به نوزادان طبیعی باردار شده اندکی افزایش می یابد. نوزادانی که به طور طبیعی باردار می شوند 2 تا 3 درصد شانس ابتلا به نقایص مادرزادی دارند، در حالی که نوزادانی که با IVF باردار می شوند بین 2.6 تا 3.9 درصد خطر دارند. تزریق اسپرم داخل سیتوپلاسمی (ICSI) که ممکن است به عنوان بخشی از روش IVF مورد استفاده قرار گیرد، ممکن است خطر ناهنجاری‌های کروموزوم جنسی را افزایش دهد.
سقط جنین و حاملگی خارج از رحم
میزان سقط جنین بعد از IVF مشابه حاملگی طبیعی است، که حدود 12 تا 15 درصد برای زنان 20 ساله است. خطر در هر دو مورد با افزایش سن مادر افزایش می‌یابد و ممکن است برای زنان ۴۰ ساله به بیش از ۵۰ درصد برسد. حاملگی خارج از رحم، زمانی که جنین به جای رحم در لوله فالوپ لانه گزینی می کند، با IVF نادر است.
این عارضه از عوارض آی وی اف بسیار خطرناک است و برای پایان دادن به بارداری و جلوگیری از مشکلات جدی سلامتی یا حتی مرگ باید سریع درمان شود. اگر باردار هستید و احساس درد شدید و کوبنده، لکه بینی یا خونریزی واژن؛ سرگیجه؛ غش کردن؛ درد کمر؛ یا فشار خون پایین دارید، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید.
سخن پایانی
خطرات و عوارض آی وی اف عموما کم هستند. احتمال اینکه اتفاق جدی برای شما یا کودکتان در روش یارداری با آی وی اف بیفتد بسیار اندک است.
