سندرم تخمدان پلی کیستیک از جمله اختلالات هورمونی نسبتاً شایع در میان خانم ها است. این عارضه در سنین باروری علائم مختلفی را در آن ها به وجود می آورد. وجود بیش از اندازه آندروژن یا هورمون های مردانه و نامنظم بودن چرخه قاعدگی ، رایج ترین مشکلاتی هستند که به دنبال وجود این سندرم در بانوان ایجاد می گردد. دراین مقاله از سایت دکتر سوران پیروان قصد داریم به هر آنچه باید در خصوص درمان سندرم تخمدان پلی کیستیک بدانید بپردازیم. یا ما همراه باشید.
دلیل نامگذاری این بیماری وجود تخمدان هایی است که دارای چند کیست کوچک بوده و در کنار هم بزرگ شده اند. نام دیگر این سندرم، سندرم اشتین لونتال بوده و باید بگوییم با وجود اینکه در بیشتر خانم های مبتلا، تخمدان های پلی کیستیک وجود دارد ؛ اما ممکن است برخی از آن ها این کیست های چندگانه را نداشته باشند.
در هر صورت لازم است بدانید نیاز به درمان کیست تخمدان ضروی است.
آیا می توان از ابتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک پیشگیری کرد؟
با وجود اینکه تا به امروز هیچ دلیل و جهش ژنتیکی مشخصی به عنوان علت این بیماری شناسایی نشده است اما برخی از شواهد حاکی از این هستند که این سندرم ارثی بوده و مربوط به مسائل ژنتیکی است. مقاومت به انسولین یا عدم توانایی تولید انسولین با این عارضه ارتباط دارد بنابراین می توان این مورد را نیز با علت ایجاد این سندرم مرتبط دانست.
چه زمان باید برای درمان سندرم تخمدان پلی کیستیک اقدام کرد؟
یک یا همه علائمی که در ذیل آمده اند ممکن است در خانم ها وجود داشته باشند. لازم به ذکر است که علائم این بیماری در خانم ها متفاوت است.
- جوش
امکان دارد خانم ها به دلیل تغییرات هورمونی ناشی از آندروژن دچار برخی مشکلات پوستی همچون جوش شوند. از دیگر تغییرات پوستی مرتبط با این سندرم می توان به تیره شدن قسمت هایی از پوست اشاره نمود. - رشد موهای زائد
هنگامی که تولید آندروژن توسط تخمدان ها افزایش می یابد رشد بیش از حد موهای زائد را به دنبال خواهد داشت که به آن هیرسوتیسم اطلاق می شود. ناحیه تحتانی شکم، بالای لب و اطراف نوک سینه ها نواحی هستند که رشد موهای ضخیم و سایه رنگ بیشتر در آن ها اتفاق می افتد. - بی نظمی قاعدگی
یکی از مشکلات دیگری که این سندرم ایجاد می کند در چرخه قاعدگی می باشد که در نهایت منجر به مشکلات قاعدگی خواهد شد. این مشکلات معمولاً در دوران بلوغ بروز می نمایند. افراد باید توجه داشته باشند که به سبب ابتلا به تخمدان پلی کیستیک چرخه قاعدگی ممکن است در ابتدا طبیعی بوده و پس از آن نامنظم شود یا شروع خونریزی با تاخیر صورت گیرد. - ریزش مو یا نازک شدن آن
این مشکل بیشتر در میانسالی بروز می کند. - ناباروری
همانطور که در فوق گفتیم یکی از عوارض ناشی از وجود این عارضه در زنان نامنظمی های قاعدگی است؛ در اثر این مشکل ممکن است تخمک گذاری انجام نشده و همین امر موجب ناباروری خانم های مبتلا به این سندرم شود. یکی از اصلی ترین دلایل مراجعه خانم های مبتلا به تخمدان پلی کیستیک به مطب دکتر سوزان پیروان ، میل به بارداری می باشد. - خونریزی شدید و غیرطبیعی
خانم هایی که به این سندرم ابتلا دارند به دلیل عدم انجام تخمک گذاری یا کاهش آن پروژستون کمتری نسبت به خانم های دیگر دارند که این امر موجب ضخامت آندومتر، لکه بینی و خونریزی شدید واژینال در آن ها می گردد. افراد باید در نظر داشته باشند رشد بیش از اندازه آندومتر در غیاب تولید پروژستون موجب افزایش خطر ابتلا به هایپرپلازی آندومتر و سرطان رحم در خانم ها می شود. از دیگر مشکلات ناشی از وجود این سندرم در بانوان می توان به مشکلات خواب، خستگی، سردرد، درد ناحیه لگن، افزایش وزن و تغییرات حالت روحی می شود.
اولین مرحله درمان سندرم تخمدان پلی کیستیک چیست؟
تشخیص این عارضه با معاینه فیزیکی توسط متخصص زنان و زایمان و همچنین تجویز تست های آزمایشگاهی صورت می گیرد. در ذیل به تعدادی از اقداماتی که در جهت تشخیص این عارضه صورت می گیرد اشاره کرده ایم:
- بررسی آکنه پوست
- بررسی رشد موهای زائد
- سونوگرافی لگن
- بررسی میزان مقاومت به انسولین
- بررسی دوره قاعدگی
- بررسی تغییرات وزنی
- معاینه اندام تناسلی و لگن
- آزمایش خون به منظور اندازه گیری قند خون، سطوح هورمونی و کلسترول
- تست بارداری در صورتی که عادت ماهانه به تاخیر افتاده باشد.
از دیگر عواملی که در تشخیص بیماری تخمدان پلی کیستیک توسط بهترین متخصص زنان تهران نقش دارد عبارت است از : علائم، سن و وضعیت بیمار.
تنبلی تخمدان یا پلی کیستیک
انواع راهکار های درمانی سندرم تخمدان پلی کیستیک
تمرکز درمان این سندرم بیشتر بر درمان اختلالاتی همچون چاقی، نازایی، رشد غیرطبیعی موهای زائد و آکنه می باشد. پزشکان به طور معمول مصرف داروهای خاص و تغییر سبک زندگی را برای بیمار تجویز می نمایند. رایج ترین داروها برای درمان این عارضه در بین داروهای موجود، قرص های جلوگیری از بارداری می باشد. این سندرم ، درمان پذیر بوده و می توان از عوارض آن پیشگیری نمود.
برای درمان سندرم تخمدان پلی کیستیک ، تمایل به بارداری یا عدم تمایل به آن از اهمیت قابل توجهی برخوردار است. از آن جا که این سندرم از اصلی ترین دلایل نابارور بودن زنان به شمار می رود ، بایستی مورد توجه قرار بگیرد و اقدامات لازم جهت درمان آن بکار گرفته شود. از این رو لازم به ذکر است که این سندرم جز در صورت درمان ناباروری ، نیازی به عمل جراحی ندارد. توجه داشته باشید که چنانچه به درمان این سندرم توجه نشود ، می تواند سبب افزایش ضخامت مخاط رحم به صورت غیرطبیعی شده و حتی در برخی موارد به سرطان مخاط رحم البته در سنین بالا بیانجامد.
تغییر در سبک زندگی
امکان دارد بهترین متخصص زنان درمان ناباروری از رژیم هایی غذایی سالم و کم کالری، ورزش منظم و کاهش اضافه وزن را برای شما توصیه نماید. طبق بررسی های انجام شده، حتی کاهش بسیار کم وزن به روند بهبودی بیماری تخمدان پلی کیستیک کمک می نماید؛ عملکرد داروهای تجویز شده با کاهش وزن افزایش می یابد. به همین دلیل است که می گوییم کاهش وزن تاثیر زیادی در درمان ناباروری دارد.
قرص های جلوگیری از بارداری
مصرف قرص های جلوگیری از بارداری، رایج ترین روشی است که برای درمان این عارضه مورد استفاده قرار می گیرد. از جمله تاثیرات این دارو می توان به کاهش تولید اندروژن اشاره نمود. البته افراد باید توجه داشته باشند که مصرف این قرص ها موجب درمان بیماری نشده و تنها منجر به بهبود علائمی همچون آکنه، بی نظمی عادت ماهانه، موهای زائد، جوش های چرکی و غیره می شود. لازم به ذکر است که مصرف این قرص ها در پیشگیری از ابتلا به سرطان رحم نیز موثر می باشد. از دیگر روش های موثر در درمان این بیماری می توان به مصرف داروهای ضد هورمون مردانه، پروژسترون، متفورمین، کلومیفن و غیره اشاره کرد.
کاهش وزن
تناسب اندام علاوه بر این که در بهبود کیفیت سلامتی از تاثیر بسزایی برخوردار است ، بر روی تخمک گذاری نیز تاثیر مثبتی دارد. به نحوی که در برخی موارد ، افراد می توانند تنها با کاهش 4 تا 7 کیلوگرم از وزن خود به تنظیم سیکل قاعدگی شان کمک شایانی نموده و پروسه تخمک گذاری خود را منظم کنند.
مصرف دارو
پزشک متخصص زنان برای درمان سندرم پلی کیستیک و نابارور بودن با توجه به شرایط بیمار ، داروهای مختلفی را تجویز می نماید که علاوه بر درمان تخمدان پلی کیستیک به درمان ناباروری نیز می انجامند.
انجام عمل جراحی برای درمان سندرم تخمدان پلی کیستیک
در صورتی که مصرف دارو ، منتج به درمان تخمدان پلی کیستیک نگردد معمولا طبق توصیه دکتر زنان ، بهتر است که جراحی حفاری تخمدان انجام پذیرد. در این روش درمانی ، برش های ظریفی بر روی شکم ایجاد می شوند و به کمک آن ها سوراخ هایی کوچک بر روی تخمدان ایجاد می گردند. این روش درمانی سبب درمان عدم تخمک گذاری ، بهبود تخمک گذاری و کاهش هورمون های مردانه می شود. گرچه آثار و نتایج این جراحی ، موقت می باشد ؛ اما اکثر بانوان غالبا یکسال پس از انجام آن ، باردار می شوند.
درمان تخمدان پلی کیستیک در خانم هایی که قصد بارداری دارند
افرادی که به دلیل عارضه PCOS دچار ناباروری شده اند ، می توانند با انجام تخمک گذاری و دارو درصدد رفع این مشکل برآیند. کلومیفن سیترات و لتروزول ، از جمله داروهایی هستند که موجب تحریک تخمک گذاری می شوند. در صورتی که این داروهای نام برده ، تاثیر بسزایی نداشته باشند ، داروی قوی تر گنادوتروپین تجویز می شود. خانمی که دارو گنادوتروپین را مصرف می کند ، باید به طور کامل تحت نظر یک متخصص زنان خوب در تهران باشد. در ادامه لازم است بگوییم که داروهای حساس به انسولین ، مانند متفورمین نیز می تواند ، احتمال افزایش تخمک گذاری را بالا ببرد. همچنین خانم هایی که اضافه وزن دارند ، نیاز است برای پروسه درمان بهتر ، لاغر شوند.
درمان تخمدان پلی کیستیک در خانم هایی که قصد باردار شدن ندارند!
برای خانم هایی که قصد بارداری ندارند و می خواهند بیماری PCOS را درمان کنند ، عموما داروهای هورمونی تجویز می شود. این داروها ضد بارداری هستند و از ریزش مو و تولید آکنه ، جلوگیری می کند. قرص های هورمونی تجویز شده ، سیکل قاعدگی را منظم کرده ، همچنین از ایجاد سرطان و بارداری جلوگیری می کند. در کنار مصرف این قرص ها استفاده از الکترولیز یا لیزر درمانی موهای زائد نیز پیشنهاد می شود.
عوارض عدم درمان سندرم تخمدان پلی کیستیک
اشخاصی که دچار این سندرم هستند، احتمال مواجه با دیگر بیماری ها را نیز دارند. بعضی از این بیماری ها شامل موارد زیر است:
- نازایی
- فشار خون بالا
- سرطان آستر رحم
- سقط جنین یا زایمان زودرس
- خونریزی غیرطبیعی رحم
- بیماری های قلبی
- دیابت نوع دو یا پیش دیابت
- سندرم متابولیک
- استئاتوهپاتیت
- آپنه خواب
- افسردگی
- اضطراب
- اختلال در خوردن
- دیابت بارداری
- اضافه وزن
نکته !
با توجه به عارضه های تخمدان پلی کیستیک ، بهتر آن است که هر چه سریع تر برای درمان به متخصص زنان مراجعه کرده و از درمان های خودسرانه پرهیز کنید.
